Elke huidwond laat door ongeval, operatie of ziekte, sporen na in de vorm van littekens. Het persoonlijk verhaal achter een litteken speelt een grote rol bij een eventuele behandeling. Ongeacht het litteken groot of klein is kan het een grote invloed hebben op de levenskwaliteit. Het litteken kan onsierlijk zijn en is in sommige gevallen zelfs pijnlijk.
Littekentherapie is een complex onderwerp en roept vaak veel vragen op. Hoe is de huid opgebouwd, hoe en waarom ontstaan littekens? Welke mogelijkheden zijn er voor de behandeling van littekens bij HUID en hoe kan littekentherapie u helpen?
Om goed te kunnen begrijpen hoe littekens ontstaan is het belangrijk om te weten hoe de huid is opgebouwd. Deze opbouw is overal hetzelfde. Er zijn drie lagen; de opperhuid, lederhuid en de onderhuid. Deze verschillende lagen voeren verschillende taken uit.
De epidermis biedt bescherming en is een belangrijk orgaan in ons immuunsysteem. Deze laag zie je en is dun. De taak is om te beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf. De cellen van deze lag vernieuwen zich continue. In de dermis ligt een groot netwerk en een transportsysteem. Deze laag is dikker dan de opperhuid en door de collageen en elastinevezels zeer sterk en elastisch. In deze laag ligt een groot netwerk aan zenuwcellen, bloed- en lymfevaten. De subcutis bestaat grotendeels uit vetweefsel dat energie opslaat en daardoor het lichaam beschermt tegen kou. In deze laag bevinden zich ook de haarwortels, talg- en zweetklieren van het lichaam.
Als onze huid door een ongeval, operatie of ziekte wordt beschadigd probeert de huid deze beschadiging te repareren. Bij operaties worden de diepere huidlagen beschadigd. Om deze huid te repareren gaat de wond door verschillende fases naar een littekens. Om te begrijpen hoe littekens in de laatste fase van de wondgenezing ontstaan, is het handig om het wondgenezingsproces (Mulder, 2011) wat meer in detail te bekijken.
Reinigingsfase: dit gebeurt direct na de verwonding. De bloedstolling begint en het lichaam probeert de bacteriën uit de wond te verwijderen of te voorkomen dat deze binnendringen (max 3 dagen). Granulatiefase: enkele dagen na de verwonding begint het lichaam de vaten en weefsels opnieuw op te bouwen met als doel de wond zo snel mogelijk te sluiten. Reparatiefase: de wond wordt aan het oppervlak gesloten. Hier begint de littekenvorming.
Niet elk litteken is hetzelfde. Als we de wondgenezing van precies dezelfde wond bij twee verschillende mensen zouden observeren, dan zou het gevormde litteken er niet hetzelfde uitzien. Hoe een litteken eruitziet en zich ontwikkelt, hangt van zeer uiteenlopende en deels beïnvloedbare factoren af. Elk litteken ziet er anders uit en is anders gevormd. De littekens vallen vaak onder drie soorten littekens; atrofische littekens, hypertrofische littekens en keloïde littekens.
Atrofische littekens: dit litteken is anders dan de soorten die hieronder worden benoemd. Bij dit litteken is het oppervlak ingetrokken. Het litteken ligt lager dan de omliggende huid. Dit komt omdat er te weinig bindweefsel is gevormd (in de granulatiefase) om de wond weer helemaal op te vullen. Deze littekens ontstaan na een slechte wondgenezing zoals na acne. Hypertrofische littekens: deze littekens liggen op de huid, zijn vaak rood en soms opgezwollen. Ze ontstaan na overmatige productie van nieuw bindweefsel. Deze littekens kunnen vaak ongeremd veranderen en dan weer in volume afnemen. Keloïde littekens: ook deze littekens groeien ongeremd. In tegenstelling tot de hypertrofische littekens, groeit hier het weefsel verder dan het wondgebied. Na een onbepaalde tijd stopt de groei maar neemt niet meer in volume af. De littekens zijn vaak rood of donker en kunnen pijn doen.
Littekens kunnen helaas niet worden verwijderd of volledig onzichtbaar worden gemaakt door huidtherapeuten. Toch bestaan er goede behandelingsmethoden om de littekens er beter te laten uitzien en de lichaamsfunctie te verbeteren. Een vroegtijdig begin met littekentherapie na een ingreep wordt aanbevolen om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken.
Om de cosmetisch storende littekens te verbeteren richten wij bij Huid Rotterdam ons op de stimulatie van de aanmaak van collageen en elastine waardoor de littekens minder zichtbaar worden. De behandelingen die worden ingezet, afhankelijk van het litteken, zijn:
Microneedling: hierbij worden er kleine gaatjes gemaakt in de huid waarbij de collageen en elastine aanmaak van het littekenweefsel wordt gestimuleerd waardoor deze minder zichtbaar wordt. Hetzelfde geldt voor lasertherapie. Hier wordt door middel van warmte de collageen en elastine aanmaak van het littekenweefsel wordt gestimuleerd waardoor deze minder zichtbaar wordt.
Peelings: hierbij wordt de diepte, kleur en grootte van de littekens verbeterd. Camouflagetherapie: bestaat uit het bepalen van een camouflageproduct en kleur zodat het litteken gecamoufleerd kan worden.
Als u de mobiliteit van het litteken wilt verbeteren worden de volgende behandelmethodes toegepast: manuele littekenmassage, endermologie/LPG en het aanbrengen van kinesiotape. Helaas bieden wij deze behandelingen bij Huid Rotterdam niet aan.
Wat voor u de meest geschikte therapie of combinatie van meerdere behandelingsmethoden is, kan de huidtherapeut u vertellen tijdens een vrijblijvend consult met huidanalyse.
